Informacje na temat cieczy hydraulicznych

 

Ciecz hydrauliczna jest płynem, który jest wymagany do przenoszenia energii w systemach hydraulicznych.

 

Wymagania dla cieczy hydraulicznych - zwłaszcza w maszynach budowlanych:

 

  • dobre właściwości smarujące
  • wysoka odporność na starzenie
  • wysokie zwilżenie i przyczepności
  • wysoka temperatura zapłonu
  • niska temperatura krzepnięcia (najniższy punkt temperatury, w którym olej jest jeszcze płynny; np. -5 stopni Celsjusza)
  • nie może atakować uszczelek
  • bez żywicy i kwasu
  • niewielki wpływ temperatury na lepkość - zarówno lepkość dynamiczną, która zwykle zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury, jak również lepkość kinematyczną (stosunek pomiędzy lepkością dynamiczną a gęstością)
  • niska ściśliwość

 

W zależności od zastosowania i wymaganych właściwości ciecze hydrauliczne są różnie złożone:

 

Na bazie oleju mineralnego

Najczęściej stosowana ciecz hydrauliczna jest oparta na bazie oleju mineralnego z odpowiednimi dodatkami. Jest ona również określana jako olej hydrauliczny. Wymagania dla takich olejów hydraulicznych są zdefiniowane w normie ISO 6743-4 z oznaczeniami HL, HM, HV. W Niemczech zwykłymi oznaczeniami są HL, HLP, HVLP według DIN 51524.

 

H i HH: Olej mineralny bez substancji czynnych - nie jest już stosowany w praktyce.
HL: z substancjami czynnymi do podwyższenia ochrony przed korozją i odporności na starzenie
HM: z substancjami czynnymi do podwyższenia ochrony przed korozją, odporności na starzenie jak również do zmniejszenia zużywania się przez zacieranie w obszarze tarcia mieszanego
HLP: dodatkowo do olejów HL inne składniki czynne zmniejszenia zużycia i podwyższenia wytrzymałości w obszarze tarcia mieszanego - najszersze zastosowanie w praktyce
HV i HVLP: jak HLP, jednak z dodatkami do poprawy transportu cząstek (działanie detergentu) oraz na zdolność dyspersji (zdolności do przenoszenia wody) z substancjami czynnymi w celu zwiększenia ochrony przed korozją (niemieckie oznaczeni, nie znormalizowane)

 

Ciecze ognioodporne

HFAE: Emulsje oleju w wodzie

 

  • zawartość wody wynosi ponad 80% i jest zmieszana z koncentratem na bazie oleju mineralnego lub rozpuszczalnych poliglikoli
  • przy koncentracie na bazie oleju mineralnego istnieje ryzyko rozpadu roztworu i rozwoju mikroorganizmów
  • dobra ognioodporność, zastosowanie w temperaturach od  +5 °C do  +55 °C

 

HFAS: rozpuszczone w wodzie koncentraty syntetyczne

  • nie ma ryzyka rozpadu ponieważ jest to prawdziwy roztwór, jednak istnieje znacznie zwiększona podatność na korozję elementów hydraulicznych

HFB: Woda w oleju - emulsje

 

  • zawartość wody wynosi powyżej 40% i jest zmieszana z olejem mineralnym. Emulsja ta jest rzadko stosowana.
  • dobra ognioodporność, zastosowanie w temperaturach od  +5 °C do  +60 °C
  • W Niemczech płyny HFB nie są dopuszczone ze względu na brak właściwości przeciwpożarowych

 

HFC: Wodne roztwory glikoli

 

  • zawartość wody jest większa niż 35% w roztworze polimerowym
  • dobra ognioodporność, zastosowanie w temperaturach od -20 °C do  +60 °C.
  • Mogą być stosowane do ciśnienia 250 bar.

 

HFD: Płyny syntetyczne

 

  • HFD-R: Estry kwasu fosforowego
  • HFD-S: węglowodory chlorowane bezwodne
  • HFD-T: Mieszanka z HFD-R i HFD-S
  • HFD-U: bezwodne inny skład (złożone z estrów kwasów tłuszczowych)
  • Syntetyczne ciecze mają wyższą gęstość niż oleje mineralne czy woda (nie HFD-U), mogą powodować problemy przy zasysaniu pompy i atakują wiele materiałów uszczelniających.
  • dobra ognioodporność, zastosowanie w temperaturach od -20 °C do  +150 °C

 

Biodegradacja

Ulegające biodegradacji ciecze hydrauliczne produkowane na bazie olejów roślinnych (np. rzepak) i stosowane w biologicznie krytycznym środowisku (maszyny budowlane na obszarach ochrony wód, pługi śnieżne w górach, itp.). Płyny te są substancjami szkodliwymi I klasy zanieczyszczenia.

 

Oznaczenie: HE = Hydraulic Environmental

Podział:

  • HETG (podstawa triglicerydy = oleje roślinne)
  • HEES (podstawa syntetyczne estry)
  • HEPG (podstawa poliglikole)
  • HEPR (inne płyny bazowe, przede wszystkim poli-alfa-olefiny)

 

Woda

Woda jako płyn hydrauliczny jest pod każdym względem nieszkodliwa (jednak bez osłony przed korozją). Czysta woda nie jest stosowana w wydajnej hydraulice, jest ona mieszana z olejem, podobnie jak olej chłodząco-smarujący w maszynach skrawających (przy tym częściowo występuje rozpad roztworu). Pierwsze zastosowanie techniczne hydrauliki wykonywane było z użyciem wody jako płynu. Woda ma praktycznie stale niską lepkość.

Podział:

  • Woda wodociągowa (przefiltrowana)
  • Woda techniczna (emulsja woda-olej)
  • Woda morska względnie słona (przefiltrowana, nie nadaje się ze względu na agresywność)